ترجمه یک واژه عربی است ، ولی ریشه فارسی دارد. تلفظ صحیح ترجمه « ترجمان » است . برای این واژه معانی مختلفی ذکر شده است. از جمله: 1) نقل کلام از زبانی به زبان دیگر 2) تفسیر ، تاویل و توضیح .
ترجمه کتاب و مقاله یکی از ابزارهای مفید برای بالا بردن سطح یک زبان در زمینه های علمی، فرهنگی ، اجتماعی و ... محسوب می شود و استفاده ناصحیح از این ابزار ، پیامدهای نامطلوبی برای زبان مقصد در پی دارد. از جمله این تاثیرهای نامطلوب انحراف زبان گفتاری و نوشتاری خوانندگان زبان مقصد است.
ترجمه خوب به اندازه تالیف و نگارش خوب موثر است. بدین سبب بعضی حتی آن را از تالیف سخت تر دانسته اند. ترجمه خوب اصول و مبانی خاص خود را دارد که مترجم باید به آنها پایبند و متعهد باشد ، اما عده ای بدون هیچگونه آشنایی با زبان مبدا به ترجمه روی می آورند.
روش های ترجمه عربی به فارسی
مترجم بعد از خواندن متن اصلی و فهمیدن اینکه درباره چه موضوعی است، گسترده کار را برآوردو سپس روش ترجمه را انتخاب می کند. زیرا ترجمه شیوه ها و روش های مختلفی دارد که مترجم باید متناسب با موضوع روش خود را برگزیند. روشهای ترجمه عبارتند از:
- تحت الفظی ( واژه به واژه)
- عادی (جمله )
- آزاد ( مفهوم)
برای اینکه ترجمه متون از عربی به فارسی به درستی انجام شود یکی از مهمترین اصول و مبانی ترجمه ، یعنی صرف و نحو باید مورد توجه قرار گیرد. زیرا قواعد دستور زبان عربی تاثیر بسزایی در ترجمه دارند. این نکته ای است که برخی از مترجما ن ان را نادیده گرفته و از آن گذشته اند. در حالی که این بی توجهی به هر دو زبان مبدا و مقصد خدشه وارد میکند.
یکی از مهمترین نکات در روش صحیح ترجمه متون از عربی به فارس ، رعایت اصول تاثیر گذار بر ترجمه است. این عوامل عبارتند از:
الف) تلفظ صحیح کلمه: در عربی حروفی هستند که اگر درست تلفظ نشوند معنای آنها تغییر می کند.
ب)اختلاف در قرائت: حرکات در عربی مهم هستند. گاه اگر حرکت آخر کلمه تغییر یابد، معنای آن نیز تغیر می کند.
ج) تفاوت متون: در هنگام ترجمه مترجم باید به نوع متن توجه کند.
د) صرف و نحو: مترجم پس از آنکه به درک درستی از متن رسید باید با بهره گیری از دستور زبان مبدا، به تطبیق در زبان مقصد بپردازد
ه) بلاغ: مترجم باید با بلاغت عرب آشنا باشد.
و) لحن گفتار و طرز بیان کردن نیز در ترجمه موثر است
دوبله یکی از دو راهکار اصلی در ترجمه مطالب شنیداری-دیداری همچون فیلم و برنامه‌های تلویزیونی است (راهکار دیگر، زیرنویس است). اصطلاح دوبله را به دو صورت به کار برده‌اند. نخست برای هر راهکاری که «در یک محصول شنیداری_دیداری صدای اصلی را با صدای دیگری می‌پوشاند.» و در تعریف دوم منظور فرایندی است که طی آن «دیالوگ مقصد با حرکات دهان بازیگر فیلم منطبق میشود» به نحوی که مخاطب گمان برد بازیگرانی که می‌بیند واقعا به زبان مقصد صحبت می‌کنند.
فیلم را می‌توان در سالن‌های تئاتر یا در هنگام تماشای تلویزیون در خانه مشاهده کرد و در هر دو مورد، اشتباهات یا حذف شدن‌ها در زیرنویس نگاه بسیاری از بینندگان را به خود جلب میکند. بدیهی است قابل‌قبول نیست اگر ترجمه زیرنویس، اشتباهات نوشتاری یا اشتباهات بسیاری در املا و رعایت موارد دستوری داشته باشد اما در حقیقت، آماده‌سازی زیرنویس‌های فیلم مستلزم توجه به برخی جزئیات است که این نوع ترجمه را پیچیده (دشوار) می‌کنند. یک سری از اصول مورداستفاده برای ترجمه فیلم در سطرهای زیر بیان میشود. مترجم فیلم با مشکلات متعددی روبرو است.
محاسبه هزینه ترجمه فیلمنامه فیلم های سینمایی و آموزشی و فایل‌های صوتی بر مبنای تعرفه دقیقه‌ای می‌باشد. بدین ترتیب زمان کل فیلم محاسبه و طبق جدول تعرفه محاسبه می‌گردد و فاکتور ان برای مشتری صادر خواهد شد.
نحوه برآورد هزینه ترجمه فیلم و فایل صوتی: عدد ثانیه فیلم را بر ۶۰ تقسیم کنید و عدد اعشاری به دست آمده را با تعداد دقیقه فیلم جمع کرده، سپس در تعرفه مورد نظر خود ضرب نمائید.
با توجه به قرار گرفتن کشورمان ایران در میان بازار های متعدد بین المللی، از شمال به کشورهای آسیای میانه با زبان روسی، از غرب به ترکیه با زبان ترکی استانبولی ، از شرق به پاکستان و هند با زبان انگلیسی و از جنوب به بازارهای گسترده کشورهای عرب زبان، ایجاد ارتباط دقیق با این همسایگان امری حیاتی در جهت ایجاد کسب کار موفق است. البته تمام بازارهای جهانی می تواند در اختیار کسب و کارهای ایرانی قرار بگیرد و محدود به کشورهای همسایه نباید باشد.
با رشد اقتصاد جهانی ، نقش ترجمه به عنوان مهم ترین ابزار تسهیل کننده روابط زبانی و فرهنگی اهمیت بیشتری یافت. کسب و کارهایی که از اینترنت برای دستیابی به مشتریان خود استفاده می کردند نیاز داشتند که وبسایت هایشان به زبان های مختلف برای مشتریان آنها در سراسر دنیا در دسترس باشد. این امر منجر به نوع جدیدی از خدمات زبانی شد که محلی سازی وبسایت نامیده شد.
از آنجا که یک وب سایت باید به گونه ای باشد که برای کاربران آن قابل فهم و استفاده باشد نباید ترجمه وبسایت را به هر گروهی سپرد. باید شرکتی را انتخاب کرد که با مباحث فرهنگ جامع مطالعات ترجمه آشنایی کافی داشته باشد و این اطلاعات را در زمان ترجمه اعمال کند. استفاده از مترجم های با سطح دانش و تجربه بالا می تواند جوابگوی این نیاز باشد.
یکی از سایت هایی که ترجمه انگلیسی به فارسی را به صورت تخصصی برای وبسایت ها انجام می دهد، سایت زیر می باشد که از طریق گوگل با آن آشنا شدم. می توانید معیارهای زیر را برای بهترین ترجمه انگلیسی به فارسی برای ترجمه خود درنظر داشته باشید.
مترجم گوگل به شما این امکان را می‌دهد هر وبسایتی را در زبان محلی خود (برای زبان‌های پشتیبانی شده در مترجم گوگل) ببینید. البته این ترجمه نیز یک ترجمه ماشینی محسوب می شود. و از لحاظ مستند بودن قابل استناد نیست. به هیچ عنوان نباید بر ترجمه‌ی ارائه شده توسط این مترجم اتکا کرد، بلکه در حال حاضر یک استفاده‌ی مناسب و ابزاری برای ترجمه گوگل و در کل ماشین ترجمه این است که تنها ببینیم وبسایت و متن مورد نظر ما در مورد چیست و محتوای کلی آن چیست، نه ترجمه‌ی حرفه‌ای و دقیق.
برای ترجمه‌ی یک وبسایت یا یک صفحه‌ی وب با استفاده از مرورگر وب محبوب خود، مراحل زیر را طی کنید:
چنانچه از گوگل کروم برای مرور وب استفاده می‌کنید، برای ترجمه وبسایت ورود به مترجم گوگل الزامی نمی‌باشد. بلکه اگر وارد وبسایتی شوید که در زبان‌های انتخاب شده‌ی شما ارائه نداشته باشد، گوگل کروم به شما پیشنهاد می‌دهد تا وبسایت را برایتان ترجمه کند.
روش هایی که در بالا ذکر شد صرفاً برای مطالعه کلی از یک سایت بصورت ترجمه شده است و گرنه از لحاظ بازاریابی و کسب مشتریان جدید این امکانات کاربردی ندارد . باید برای پیدا کردن مسیری در بازار بین المللی سایت را که ابزاری برای معرفی و شناخت بیشتر است به زبان های دیگر ترجمه کرد. تا علاوه بر ارائه اطلاعات دقیق ، بومی سازی ترجمه ها هم انجام گیرد.
یکی از خدماتی که توسط مایکروسافت ارائه شده است امکان ترجمه در مجموعه آفیس است. البته باید خاطر نشان کرد که ترجمه ای که ارائه می شود یک ترجمه ماشینی است. و صرفاً برای فهم کلی از محتوای متن مناسب است.
از این رو برای یک ترجمه سریع در حین کار با نرم افزارهای آفیس پیشنهاد خوبی است. برای نمونه نحوه کار کردن با ترجمه در نرم افزار word را نشان می دهیم.
1-ابتدا فایل متنی مورد نظر را در نرم افزار باز کنید.
2- بعد از باز شدن کامل فایل به سربرگ Review رفته و از بین گزینه ها گزینه translate را کلیک کنید. با کلیک بر روی این گزینه کادر آبشاری زیر مجموعه های آن باز خواهد شد. این گزینه ها و کاربرد های آنها عبارتند از:
translate document : این گزینه برای ترجمه کل متن موجود در سند کاربرد دارد و نیازی به انتخاب متن نیست. با انتخاب این گزینه پیغامی مبنی بر انجام ترجمه توسط سرویس مایکروسافت نشان داده می شود و بعد از تایید پیغام، سرویس ترجمه مایکروسافت در مرورگر باز شده و متن را از زبان مبدا به ترتیب به زبان مقصد ترجمه می کند. البته باید خاطر نشان کرد که قبل از انجام ترجمه پنجره ای برای انتخاب زبان مبدا و زبان مقصد ترجمه را نشان می دهد. البته این تنظیمات را بعد از انجام ترجمه هم می توان در مرورگر تغییر داد. در مرورگر حتی می توان آدرس یک لینک را برای ترجمه انتخاب کرد.
Translate Select text : این گزینه برای ترجمه قسمتی از متن به کار می رود. برای این کار کافیست ابتدا قسمتی از متن را که قصد ترجمه آن را دارید انتخاب کنید. سپس با کلیک بر روی گزینه Translate در کادر گروه Language و باز شدن کارد زیر مجموعه ها اقدام به انتخاب گزینه Translate Select text نمایید.
در این مورد بعد از تایید ترجمه کادر Research در کنار نرم افزار ورد باز می شود. در این کادر امکانات زیادی برای ترجمه وجود دارد: اولین ناحیه جای متن مورد نظر برای ترجمه است که می توان آن را عوض کرد. در گزینه های بعدی انتخاب زبان مبدا و مقصد ترجمه وجود دارد و همانطور که گفته شد سیستم باید به اینترنت متصل باشد.
و در قسمت زیرین آن متن ترجمه شده قرار می گیرد.
در این کادر امکان جایگزینی متن ترجمه شده با متن اولیه با دکمه insert و کپی گرفتن از متن ترجمه شده با دکمه copy در همان کادر وجود دارد.
Mini translator: با فعال کردن این گزینه ، زمانی که یک کلمه یا پاراگرافی را انتخاب کردید ، یک پنجره جدید در زیر آن ناحیه انتخابی باز می شود که یک ترجمه سریع به انگلیسی از آن ارائه می دهد. برای غیر فعال کردن آن دوباره روی همان گزینه بزنید تا غیر فعال شود.
